Przemysł farmaceutyczny to jedna z branż o strategicznym znaczeniu dla państwa. W Polsce rynek farmaceutyczny, według danych Krajowych Producentów Leków[1], jest wart ok. 45 mld złotych i jego dynamika rośnie. Produkcja leków stoi jednak przed wieloma wyzwaniami, między innymi związanymi z inflacją i rosnącymi kosztami wytwarzania, przy jednoczesnym utrzymaniu stałych cen dla leków refundowanych. Producenci chcą więc osiągać większą elastyczność, tworzyć mniejsze serie, szybciej wprowadzać nowe produkty na rynek, aby móc tym wyzwaniom sprostać. Kluczową rolę pełni automatyzacja i nowe technologie, które pomagają zwiększać rentowność i elastyczność zakładów produkcyjnych.

Wyzwania branży

Pandemia ujawniła jak istotna jest rola lokalnego i regionalnego przemysłu farmaceutycznego, który ma możliwość zapewnienia leków także w przypadku przerwanych łańcuchów dostaw i niespodziewanych kryzysów. Polscy producenci wielokrotnie zwracali uwagę na to, że koszt produkcji w naszym kraju nie ma szans zbliżyć się do poziomu cen leków importowanych z Azji, jednak zapewnia większe bezpieczeństwo oraz ciągłość dostaw – pełni więc niezwykle istotną rolę w spełnieniu potrzeb zdrowotnych Polaków. W ostatnich latach, koszty produkcji leków dodatkowo mocno wzrosły ze względu na inflację, wzrost cen energii, opakowań i transportu. Mimo tego, ceny leków refundowanych spadły o ok. 4 proc. [2], choć i tak mamy jedne z najtańszych leków w całej Unii Europejskiej. Tanie leki generyczne znikają z rynku, ponieważ ich produkcja staje się nieopłacalna.

Naprzeciw wyzwaniom – automatyzacja i transformacja cyfrowa

W obliczu presji cenowej, zakłady produkcyjne idą w kierunku modernizacji i postępu transformacji cyfrowej, żeby móc szybciej wprowadzać na rynek produkty, zapewniać większą elastyczność, wydajność i niezawodność zakładów. Kluczowymi obszarami tej transformacji są: przyspieszenie łańcucha produkcji, zapewnienie elastyczności, integralności wszystkich procesów operacyjnych, a także dostęp do danych, ich analiza i podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym.

– W naszym portfolio mamy szereg rozwiązań dla branży farmaceutycznej i przeprowadziliśmy już wiele skutecznych transformacji. Z naszego doświadczenia wynika, że jednym z kluczowych czynników, które umożliwiają osiąganie zamierzonych efektów w wyniku wprowadzenia nowych cyfrowych rozwiązań, jest przemyślana odgórna strategia. Powinna ona uwzględniać ogólne cele biznesowe firmy i plan działania, ale jednocześnie rozwiązywać problemy operacyjne, zapewniać podnoszenie kompetencji pracowników, tak by operacje wykonywane do tej pory przez ludzi mogły być skutecznie zastąpione przez cyfrowe systemy. Konieczne jest także ulepszenie standardowych procedur operacyjnych, żeby uwzględniały tę transformację. – mówi Tomasz Kosik, Dyrektor generalny w Emerson Automation Solutions, odpowiedzialny za region Polski, Ukrainy i krajów bałtyckich.

Innowacje w całym cyklu życia

Automatyzacja i transformacja cyfrowa może wspierać producentów leków na każdym etapie od projektowania, budowania i testowania procesów, poprzez planowanie, produkcję, zapewnienie elastyczności, bezpieczeństwa i jakości aż po zarządzanie danymi – ich zbieranie, selekcjonowanie, przetwarzanie i odpowiednie wykorzystanie. Automatyzacja pozwala na szybsze i bezpieczniejsze wprowadzanie na rynek nowych środków farmaceutycznych, a także tworzenie bardziej spersonalizowanej medycyny. Jest to kluczowe przy produkcji leków na rzadkie choroby, ale także przy konieczności dostosowania do niespodziewanych wyzwań takich jak np. epidemia.

Czujniki, które przechwytują dane we wszystkich kluczowych punktach, pomagają w bezpiecznym i terminowym dostarczaniu leków i przeciwdziałają awariom np. związanym z niewłaściwą temperaturą, wilgotnością czy wibracjami w trakcie przechowywania lub transportu. Wszystko to przy niższych kosztach ze względu na mniejszą liczbę przeglądów produkcji i procesów ręcznych.

Integralność danych

Do niedawna, poszczególne fazy badań i produkcji farmaceutycznej wymagały transferów danych z jednej platformy na drugą. Każdy etap stwarzał więc ryzyko naruszeń, które mogłyby opóźnić lub zahamować rozwój nowych leków. Cyfrowe systemy, które zapewniają integralność danych i są stosowane zarówno w laboratoriach, jak i później na hali produkcyjnej (a więc nie wymagają przenoszenia danych), zapewniają wysoką precyzję i elastyczność procesów produkcyjnych, a także upraszczają skomplikowane procesy składania wniosków i uzyskiwania zatwierdzenie przez organy nadzorujące.

Takie cyfrowe systemy umożliwiają firmom także elektroniczne spełnienie coraz bardziej rygorystycznych wymogów dotyczących sprawozdawczości regulacyjnej.

Pandemia i konieczność bardzo szybkiego wprowadzenia na rynek nowych szczepionek pokazały, jak istotne jest wdrażanie cyfrowych rozwiązań i automatyzacja produkcji leków. Posiadanie odpowiednich technologii i właściwych specjalistów do ich błyskawicznego wdrożenia ma kluczowe znaczenie dla natychmiastowego zaspokojenia globalnych, a także lokalnych potrzeb w zakresie opieki zdrowotnej. Pozwala także przeciwdziałać negatywnym skutkom inflacji i wzrostu kosztów produkcji.

[1] Polski Związek Pracodawców Przemysłu Technologicznego – Krajowi Producenci Leków; https://www.euractiv.com/section/health-consumers/news/polish-pharma-industry-warns-of-manufacturing-exodus/

[2] Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez Instytutu Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju – INNOWO na potrzeby raportu „Wpływ sytuacji ekonomicznej oraz polityki kształtowania cen leków refundowanych na kondycję branży farmaceutycznej w Polsce”.

źródło: MSL