W skali całego globu jedynie 5 proc. baterii litowo-jonowych jest poddawanych recyklingowi¹. Jednak trend jest pozytywny. Według tegorocznego raportu Światowego Forum Ekonomicznego (WEF), w latach 2021-2025 globalne moce przerobowe w tym obszarze mają się zwiększyć prawie dziesięciokrotnie. W Europie do 2050 r. od 45 do nawet 77 proc. metali wykorzystywanych w bateriach ma pochodzić z recyklingu².

• W Szwecji powstaje zakład, który rocznie ma przetwarzać 125 tys. ton zużytych baterii litowo-jonowych i odpadów pochodzących z ich produkcji
• ABB dostarczy rozwiązania elektryfikacji, które pozwolą zoptymalizować procesy w zakładzie pod kątem zużycia energii
• Polska jest europejskim liderem w produkcji baterii samochodowych, powstają tu też pierwsze instalacje do recyklingu baterii

– Jeśli europejscy producenci chcą konkurować z firmami z Chin, powinni zabezpieczyć dostawy surowców niezbędnych do produkcji baterii. To możliwe, jeśli zlokalizowane w Europie fabryki ogniw będą korzystały z recyclingu, co pozwoli odzyskać znaczną część surowców niezbędnych do ich produkcji – mówi Krzysztof Marat, dyrektor ds. rozwoju rynku elektromobilności w ABB w Polsce.

Rosnące zapotrzebowanie na baterie

W Skelleftea w północnej Szwecji powstaje zakład recyklingu baterii litowo-jonowych Revolt Ett, który będzie największym tego typu obiektem na świecie. Docelowo ma przetwarzać rocznie 125 tys. ton zużytych baterii i odpadów pochodzących z ich produkcji. Revolt Ett należy do firmy Northvolt, wiodącego producenta baterii w Europie, który obsługuje branże motoryzacyjną, przemysłową i magazynów energii. W krótkim okresie roczne moce produkcyjne firmy mają osiągnąć poziom 60 GWh.

Zakład recyklingu zostanie wyposażony w rozdzielnice i przemienniki częstotliwości ABB, które mają dostosowywać się do szybkości lokalnych procesów, zmniejszając lub zwiększając moc według potrzeb – i oszczędzając energię. Nowa inwestycja pomoże Northvolt w zmniejszeniu śladu węglowego swoich baterii do 10 kg CO₂e na każdą kilowatogodzinę (kWh) w ciągu 7 lat. Standardem w branży jest poziom 98 kg CO₂e/kWh.

Według WEF, do 2030 r. globalne zapotrzebowanie na baterie ma wzrosnąć 14-krotnie. W tym samym okresie moce produkcyjne Northvolt w fabrykach firmy w Szwecji i w Niemczech mają zwiększyć się do 150 GWh rocznie (dla porównania moc produkcyjna fabryki LG Solution we Wrocławiu wynosi 86 GWh). 50 proc. surowców wykorzystywanych w zakładach produkcyjnych Northvolt ma pochodzić z recyklingu w Revolt Ett.

ABB współpracuje z Northvolt od 2017 roku, dostarczając m.in. systemy optymalizacji produkcji i działając na polu badań i rozwoju. – Z perspektywy transformacji energetycznej baterie stanowią krytyczną technologię. Jednak wraz z rozwojem tego obszaru, należy zadbać również o rozwiązania recyklingu i zrównoważone dostawy niezbędnych surowców. Nowy zakład Revolt Ett pozwoli nam zrealizować te cele – powiedziała Emma Nehrenheim z Northvolt.

Polska bateriami stoi

Baterie litowo-jonowe (Li-ion) wykorzystuje sią do zasilania wielu urządzeń, m.in. laptopów. Jednak dynamiczny wzrost zapotrzebowania na ten produkt będzie wiązał się głównie z rozwojem rynku elektromobilności. Na świecie obowiązują coraz bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące regeneracji akumulatorów do pojazdów elektrycznych. Unia Europejska już teraz wymaga, aby baterie do elektryków nadawały się do recyklingu w co najmniej 50 proc., a do 2025 roku wskaźnik ten wzrośnie do 65 proc. – Spodziewana żywotność baterii w samochodach elektrycznych to 15-20 lat. Za kilka lat na rynku pojawi się więc duża ilość zużytych ogniw. Bez odpowiednich strategii recyklingu, mogłyby one stać się poważnym problemem środowiskowym – zauważa Krzysztof Marat.

Według Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, Polska zajmuje obecnie 2. miejsce na świecie po Chinach w produkcji baterii do samochodów elektrycznych. Wyprzedzamy Stany Zjednoczone, w Europie jesteśmy niekwestionowanym numerem 1. W 2022 r. baterie litowo-jonowe stanowiły ponad 2,4 proc. całego polskiego eksportu, a wartość tego sektora od 2017 r. wzrosła 38-krotnie, z ok. 1 mld zł do 38 mld zł. Czy zakłady recyklingu baterii staną się również polską domeną? Niedawno ogłoszono wartą 120 mln euro inwestycję w taki zakład w Zawierciu.

– Mimo braku polskiej marki motoryzacyjnej o globalnym zasięgu, Polska jest istotnym graczem w tym sektorze w Europie. To tu produkuje się najwięcej ogniw, więc siłą rzeczy nasze wejście w branżę recyklingu na skalę przemysłową jest uzasadnione. Nie brakuje u nas również podwykonawców z innych obszarów automotive – dodaje Krzysztof Marat.

¹https://www.cas.org/resources/cas-insights/sustainability/lithium-ion-battery-recycling

²https://www3.weforum.org/docs/WEF_Safe_Green_EV_Battery_Recycling_2023.pdf

źródło: ABB