Wdrożenie elementów gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) do krajowych przepisów prawnych – Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP) i unijna Dyrektywa SUP (ang. Single Use Plastics) – i wpływ zmian regulacyjnych na polski przemysł chemiczny były przedmiotem drugiego posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, które odbyło się 24 stycznia br. w formule online.
– Polska Chemia[1] stanowi jeden z podstawowych elementów PKB. To sektor ściśle powiązany z innymi gałęziami gospodarki, które bez branży chemicznej, jej wyrobów, procesów, produktów nie byłyby w stanie funkcjonować. Na działanie polskiego przemysłu chemicznego wpływa wiele rozmaitych regulacji – ich wdrażanie wiąże się z licznymi wyzwaniami. Rozmawiamy o modelu gospodarki obiegu zamkniętego, który finalnie będzie dotyczyć nas wszystkich, również jako konsumentów.
GOZ wymusza przemodelowanie przedsiębiorstw i strategii ich funkcjonowania, a jednocześnie jest jednym z wielu elementów wspierających koncepcję Europejskiego Zielonego Ładu i dążenia do neutralności klimatycznej Europy. To z idei GOZ wywodzi się szereg regulacji – w tym ROP (Rozszerzona Odpowiedzialność Producentów) i unijna dyrektywa Single Use Plastics (SUP) – z wdrożeniem których do krajowych przepisów prawnych Polska Chemia będzie musiała się zmierzyć – podkreślił podczas wstępu do spotkania dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.
Po krótkim wprowadzeniu Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, poseł Stanisław Bukowiec, przekazał głos ekspertkom Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPC), które przedstawiły temat w ramach przygotowanej prezentacji. Dr inż. Anna Zalewska, Senior Ekspert, Pion Rzecznictwa i Legislacji w PIPC opowiedziała o kluczowych założeniach GOZ, wskazując, że z jednej strony jest to efektywne gospodarowanie zasobami, a z drugiej – nowy model gospodarczy zakładający rozwiązania efektywne ekonomicznie i ekologicznie.
Następnie Klaudia Kleps, Koordynator Pionu Rzecznictwa i Legislacji, Senior Ekspert w Polskiej Izbie Przemysłu Chemicznego, podkreśliła zasadnicze znaczenie wsparcia administracji oraz kluczową rolę przewidywalnego i stabilnego prawa w zakresie regulacji dotyczących gospodarki cyrkularnej.
Wywodzące się z idei GOZ unijne dokumenty: Strategia UE ds. tworzyw sztucznych oraz Unijny pakiet odpadowy znajdują odzwierciedlenie w regulacjach pod postacią wspólnotowej Dyrektywy SUP (ang. Single Use Plactics, tzw. „dyrektywa plastikowa”) oraz Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP).
Jak wskazały ekspertki PIPC, obecny projekt dotyczący wdrażania założeń SUP do przepisów krajowych budzi wiele wątpliwości co do zgodności z zapisami europejskiej dyrektywy, zaś w kwestii implementacji przepisów ROP niezbędne jest opracowanie spójnego, ogólnopolskiego systemu umożliwiającego efektywne gospodarowanie odpadami.
W dalszej części wystąpienia PIPC zaprezentowała postulaty branży chemicznej związane
z wprowadzeniem do krajowych regulacji zapisów dotyczących ROP i Dyrektywy SUP:
- ROP powinien być zestawem działań zmierzających do realizacji celów środowiskowych, gospodarki obiegu zamkniętego, a nie wyłącznie celów finansowych;
- pilne opracowanie spójnego, ogólnopolskiego systemu umożliwiającego efektywne gospodarowanie odpadami;
- wprowadzenie ujednoliconych definicji porządkujących rynek i jasno wskazujących zakresy odpowiedzialności poszczególnych uczestników rynku;
- pogłębiony dialog z przedsiębiorstwami kluczowych sektorów (takich jak przemysł chemiczny), których będzie dotyczył ROP;
- uzależnienie poziomów odpowiedzialności finansowej producentów od realnego wpływu na zagospodarowanie odpadów;
- uwzględnienie w przepisach prawnych recyklingu chemicznego na równi z recyklingiem mechanicznym;
- dostosowanie okresów przejściowych wdrażanych regulacji do realnych możliwości technologicznych i finansowych przedsiębiorstw.
W kolejnej części spotkania zaproszeni do udziału w posiedzeniu Zespołu przedstawiciele firm członkowskich PIPC przedstawili temat z perspektywy przedsiębiorstw sektora chemicznego. Grażyna Waloszyńska, Starszy specjalista ds. ochrony środowiska w Dziale Ochrony Środowiska w Grupie Azoty – Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A., omówiła m.in. kwestie związane z definicjami opakowań przeznaczonych do użytkowania w gospodarstwach domowych w odróżnieniu do gospodarstw rolnych. Zwróciła również uwagę, iż przedsiębiorcy będą musieli ponieść ogromne koszty związane z kampaniami edukacyjnymi w zakresie wdrażanych zmian.
Przedstawiciele ANWIL S.A. – Maciej Ostrowski, Dyrektor, Obszar Zarządzania Ryzykiem i Zgodnością oraz Mariusz Augustyniak, Starszy specjalista, Zespół ds. Ochrony Środowiska – w swoim wystąpieniu wskazali, że istotne przy wdrażaniu regulacji związanych z ROP będzie m.in. wydłużenie vacatio legis. Podkreślali także, że konieczne są jak najbardziej spójne przepisy.
Kamil Szydłowski, Advocacy Manager w BASF Polska Sp. z o.o. podkreślał, że w zakresie GOZ niezwykle ważne jest wydłużanie cyklu życia produktów, a gospodarowanie odpadami to obszar, w którym jest bardzo wiele do zrobienia. Wskazywał, iż recykling chemiczny, czyli technologie, w ramach których dokonuje się recyklingu zużytych tworzyw w surowiec dla produkcji nowych chemikaliów i tworzyw o tej samej jakości, co te wytwarzane z zasobów kopalnych, powinien zostać zrównany z recyklingiem mechanicznym.
Anna Kozera-Szałkowska, Managing Director w PlasticsEurope Polska, odnosząc się do polskich propozycji dotyczących wdrażania ROP i SUP, apelowała o precyzyjne definicje i zgodność z przepisami unijnymi. Tomasz Prost, Ekspert w Zespole Regulacji z Biura Kontroli Finansowej, Zarządzania Ryzykiem i Zgodnością w PKN ORLEN S.A., podkreślał, że Spółka dostrzega liczne kluczowe obszary dla wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego w Polsce oraz widzi znaczenie odpowiedniego projektowania produktów, co przyczyni się do rozwoju gospodarki cyrkularnej i recyklingu chemicznego.
Obecna na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego przedstawicielka Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Agnieszka Boniewicz – Naczelnik Wydziału Zielonej Gospodarki w Departamencie Innowacji i Polityki Przemysłowej, odpowiadając na zgłaszane przez przedsiębiorstwa uwagi, zapewniła, że resort wsłuchuje się w głos przemysłu i jego postulaty. Podkreśliła, że MRiT uczestniczy w ustaleniach międzyresortowych, jak również chce dalszej współpracy z branżą tak, by wdrożone regulacje jak najlepiej odpowiadały potrzebom sektora.
W dalszej części obrad przewodniczący Zespołu, poseł Stanisław Bukowiec zaprosił uczestników spotkania do dyskusji. Dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC, wskazywał, że innowacyjność w Polskiej Chemii jest normą, a w wypełnianiu celów GOZ i jego elementów ma to szczególne znaczenie.
Dodał, iż wszelkie regulacje muszą być pełne i spójne – bez tego bowiem realizacja inwestycji w zakresie gospodarki cyrkularnej będzie utrudniona. Podkreślił, że przemysłowi chemicznemu, jako strategicznemu dla polskiej gospodarki, konieczne jest zapewnienie instrumentów wsparcia, odpowiednich bodźców dla realizacji inwestycji i dalszego rozwoju, gdyż to sektor chemiczny będzie finalnie wdrażał założenia GOZ.
Obecna na posiedzeniu wiceprzewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, posłanka Iwona Michałek, odnosząc się do omawianych tematów, wskazała, że w zakresie edukacji społeczeństwa w kwestiach dotyczących gospodarki obiegu zamkniętego jest dużo do zrobienia i bezsprzecznie należy poświęcić temu aspektowi wiele uwagi. Prezes Zarządu PIPC przekazał, iż Polska Izba Przemysłu Chemicznego, jako ekspercka organizacja branżowa, w zakresie edukacji i wzmacniania świadomości, jest do dyspozycji.
Podsumowania posiedzenia dokonał Przewodniczący Zespołu, podkreślając, że wiele kwestii przedstawionych przez PIPC i zaproszone przedsiębiorstwa jest godnych analizy, a stabilność prawa i spójność wdrażanych regulacji jest kluczowa dla realizacji założeń modelu gospodarki cyrkularnej.
O terminach kolejnych posiedzeń Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego będziemy informować na bieżąco.
Zachęcamy do obejrzenia nagrania z drugiego posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego.
Polska Izba Przemysłu Chemicznego powstała w 1988 r. i jest największą organizacją reprezentującą branżę chemiczną na arenie krajowej i międzynarodowej. Izba bierze czynny udział w procesach legislacyjnych oraz wspiera działania na rzecz rozwoju branży. PIPC jest realizatorem wielu projektów tj: „Kongres Polska Chemia”, „Kampania Polska Chemia”, „Bezpieczna Chemia”, „Forum Rozwoju Przemysłu”, „Chemia 4.0”, „ChemHR”, czy „Energia dla Chemii”.
[1] Pisownia wyrażenia “Polska Chemia” wielkimi literami to celowo stosowany przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego zabieg jako synonim dla polskiego przemysłu chemicznego i polskiej branży chemicznej. Sformułowanie „Polska Chemia” stanowi także element wielu kluczowych projektów realizowanych przez PIPC, np. Kampania Polska Chemia, Godło Polska Chemia (znak zastrzeżony) Magazyn Polska Chemia, Kongres Polska Chemia.
źródło: Polska Izba Przemysłu Chemicznego (PIPC)
