Prawo pracy nieustannie się zmienia i kształtuje rynek pracy, wpływając na funkcjonowanie firm. Co się zmieniło lub zmieni w prawie pracy w najbliższym czasie? O czym powinni pamiętać pracodawcy i pracownicy?
Czy pracodawca uzyska informację o szczepieniach pracowników?
Zawieszono propozycję nowelizacji ustawy proponowanej przez Ministerstwo Zdrowia, która miała przyznać pracodawcom m.in. możliwość sprawdzenia, którzy pracownicy są zaszczepieni. Miała ona na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się COVID-19 oraz zapewnienie lepszej organizacji działania firmy. Nowe przepisy przyzwalałyby na delegowanie pracownika, który nie udokumentuje faktu zaszczepienia, przebycia infekcji koronawirusa lub negatywnego wyniku testu w kierunku SARS-CoV-2, na inne stanowisko pracy niewymagające kontaktu ze współpracownikami, czy klientami lub skierowania go na urlop bezpłatny.
Nowelizacja dopuszczałaby także możliwość pozyskania powyższych informacji od osób ubiegających się o pracę przed nawiązaniem stosunku pracy. Ostatecznie 8 września 2021 r. projekt nie został uwzględniony na Radzie Ministrów i nie wiadomo, czy i kiedy ponownie zostanie rozpatrzony. Z tej racji Parlament prawdopodobnie nie przystąpi jeszcze we wrześniu do pracy nad przepisami, co pozwalałoby na uchwalenie ich przed czwartą falą pandemii COVID-19. Czyżby oznaczało to ponowny twardy lockdown?
Kontrole PIP bez uprzedzenia?
Kolejna planowana zmiana ma obejmować zagadnienie dotyczące przeprowadzania kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy. Obecnie przepisy regulujące tę kwestię są sprzeczne ze sobą, art. 23 ustawy o PIP uprawnia do przeprowadzenia jej bez uprzedzenia, z kolei art. 48 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców wprowadza przepis, że organ kontroli zawiadamia zakład pracy o zamiarze wszczęcia kontroli. Wobec tego do Sejmu został złożony projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców, który przewiduje, że obowiązek zawiadomienia o kontroli nie będzie dotyczył tych, które są dokonywane na podstawie przepisów ustawy o PIP. W związku z powyższym inspektor pracy uzyska prawo do przeprowadzania, bez obowiązku uprzedniego zawiadomienia i o każdej porze, kontroli przestrzegania Kodeksu Pracy.
Zaległy urlop, a termin jego wykorzystania
Biorąc pod uwagę powyższą zmianę, o czym w najbliższym czasie powinien pamiętać pracodawca, aby nie narazić się na ewentualne kary nałożone przez PIP? Jako że sezon urlopowy mija, należałoby sprawdzić, czy pracownicy wykorzystali swój zaległy urlop. Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca ma obowiązek udzielić niewykorzystanego urlopu za dany rok najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Ważne jest przy tym, aby pracownik rozpoczął go najpóźniej dnia 30 września.
W okresie obowiązywania epidemii na podstawie art. 15gc specustawy o COVID-19 pracodawca otrzymał możliwość narzucenia prawnikowi terminu wykorzystania niezrealizowanego urlopu z poprzednich lat w wymiarze do 30 dni bez jego zgody i z pominięciem planu urlopów. Za niewypełnienie tego obowiązku grozi pracodawcy kara grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł stanowiąca wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 282 § 1 pkt 2 k.p). W związku z tym to w interesie pracodawcy leży dopilnowanie, aby każdy pracownik do 30 września nie miał już zaległego urlopu.
Autor: Magdalena Daszke, młodszy specjalista ds. kadr i płac w Jobhouse
źródło: JobHouse
